Programmatoelichting Elisabeth Hetherington & ADAM Quartet
Lees hier de programmatoelichting van Elisabeth Hetherington & ADAM Quartet, Future Echos op vr 21 nov 25.
Deze toelichting is geschreven op het oude programma; hierdoor kunnen er wat onderdelen in de tekst niet meer kloppen.
-
uitvoerende
Elisabeth Hetherington sopraan
ADAM Quartet
Margot Kolodziej viool
Julia Kleinsmann viool
Minna Svedberg altviool
Renée Timmer cello -
programma
Orlando de Lassus
Musica Dei Donut optimi
Paul Hindemith
Melancholie
I - Die Primeln blühn und grüßen...
II - Nebelweben
III - Dunkler Tropfe
IV - TraumwaldCaroline Shaw
Entr’acteCipriano de Rore
Ancor che col partire
Caroline Shaw
Cant voi l’aube
Arnold Schönberg
String Quartet No 2.
I - Mäßig
II - Sehr raschOrlando de Lassus
Aurora Lucis RutilatArnold Schönberg
String Quartet No 2.
III - Litanei
IV - EntrückungCaroline Shaw
Other Song
Nederlandse Muziekprijswinnaar Elisabeth Hetherington en ADAM Quartet brengen een avontuurlijk programma, waarin grenzen tussen tijd en ruimte vervagen. Oude bronnen, zoals Shakespeare of middeleeuwse poëzie, komen in een geheel nieuwe gedaante terug. Reis mee en voel de lucht van andere planeten.
Het concert begint met vocale en instrumentale parels uit de renaissance. De expressieve lijnen van Orlando de Lassus en het verfijnde madrigaal van Cipriano de Rore laten de rijkdom van de zestiende eeuw horen. Hun verhalen over verlangen, hoop en het aanbreken van de dag vormen het vertrekpunt voor actuele muziek die deze thema’s op een nieuwe manier belicht.
Op het programma staat ook een ‘klassieker van de moderne muziek’, het Tweede Strijkkwartet van Arnold Schönberg. Aan het begin van de 20ste eeuw heerst er een idee dat er een nieuwe muzikale taal uitgevonden moet worden, om klank te geven aan de moderne mens in een snel veranderende wereld. Zelf wordt Schönberg innerlijk verscheurd: hij heeft net ontdekt dat zijn vrouw een affaire heeft. Hij vindt troost en inspiratie in de gedichten van Stefan George, die je hoort in het derde en het vierde deel. Waar de eerste drie delen nog een basis in een grondtoon hebben, valt alle tonale houvast in het vierde gedeelte weg. Het is Schönbergs eerste atonale muziek, waarin alle twaalf tonen in een octaaf onafhankelijk zijn, waarmee hij een heel nieuwe klankwereld scheept. Het binnengaan van een nieuwe wereld komt ook terug in het gedicht van George.
Ik voel lucht van andere planeten (…)
Ik verlies mijzelf in tonen, cirkelend, wevend (…)
Ik ben slechts een vonk van het heilige vuur
Ik ben slechts een trillen van de heilige stem
Caroline Shaw is een van de beroemdste componisten van de nieuwe generatie. Zo staat haar werk …and the swallow dit jaar op nummer 15 in de Klassieke Top 400, de lijst met meest geliefde klassieke composities van radiozender NPO Klassiek. Daarmee is zij de hoogst genoteerde vrouwelijke componist. Haar muziek beweegt tussen verschillende stijlen in, met kenmerken van minimal music en popmuziek, maar klinkt altijd onmiskenbaar als Caroline Shaw. Zo ook Other Song, een op het eerste gehoor minimalistisch werk waarin verschillende strijktechnieken een magische atmosfeer aan creëren. De muziek bouwt op naar een gloedvolle climax. De tekst is geschreven door Shaw zelf, die ook een popachtige manier van zingen voorschrijft.
Shaws andere lied op het programma, Cant voi l’aube, is gebaseerd op een gedicht van Gace Brulé, een 12de-eeuwse trouvère (een dichter en componist). Het gedicht gaat over een verboden liefde en de zanger beklaagt zich erover dat de twee geliefden alleen ’s nachts bij elkaar kunnen zijn. Overdag mogen ze niet samen gezien worden.
Ik haat de dag, mijn geliefde, die mij van jou scheidt.
In de bladmuziek van Jessie Montgomery’s vijfdelige Break Away daagt zij de musici uit om te spelen en letterlijk ‘los te breken van de partituur’. Montgomery geeft suggesties wat er gespeeld kan worden, maar vraagt de musici deze suggesties vooral als inspiratie te gebruiken, zolang ze maar enigszins binnen het voorgeschreven ritme en toonsoort blijven – een manier van improvisatie die ook bij jazz gebruikelijk is.
Het eerste deel van Break Away is nog precies uitgeschreven en is een hommage aan Anton Webern, een leerling van Schönberg die bekend is van zijn muzikale miniaturen. Vanaf het tweede deel komt er steeds meer ruimte voor interpretatie in de compositie. Deel drie is gebaseerd op een door Montgomery zelf geschreven jazzstuk en via een overgangsgedeelte gaat Montgomery naar een finale. Hier wordt de meeste vrijheid wordt gelaten aan de musici en daarom zal dit stuk dus bij elke uitvoering heel verschillend zal klinken.
over de musici
Elisabeth Hetherington
De Canadese sopraan Elisabeth Hetherington kwam in 2016 naar Nederland. Ze blijkt al snel een veelzijdig artiest, die zich enerzijds specialiseert in oude muziek maar tegelijkertijd werk van hedendaagse componisten uitvoert. In 2020 wint ze de Dutch Classical Talent Award en in 2024 wordt ze bekroond met de Nederlandse Muziekprijs. Met luitist David Mackor vormt ze Duo Serenissima, waarin ze muziek uit de 16de en 17de eeuw speelt. Ook is Hetherington danseres.
ADAM Quartet
Het ADAM Quartet is de afgelopen jaren uitgegroeid tot een vaste waarde binnen het Nederlandse en internationale muziekcircuit. Het kwartet zoekt naar manieren om haar eigen licht te laten schijnen op het strijkkwartet en daarbij trouw te blijven aan de essentie van het genre. Ze werken graag samen met hedendaagse componisten, maar ook met artiesten uit andere disciplines, zoals de IJslandse popzangeres Laufey en danscollectief ISH.
