programmatoelichting DoelenEnsemble & Lloydscompany Body to Body
Lees hier de programmatoelichting voor DoelenEnsemble & Lloydscompany Body to Body op do 23 okt 25
-
uitvoerenden
DoelenEnsemble
Create4 (begeleid door LLoydscompany)
Many Mo Creations (live) kunstenaar -
programma
Graham Fitkin (1963)
SlowMaxim Shalygin (1985)
BridgeGeorges Aperghis (1945)
Le Corps à corps
I. Ouverture
II. Het verhaal
III. De strijdSteve Reich (1936)
Music for Two or More Pianos
Dat het DoelenEnsemble garant staat voor verrassende samenwerkingen is inmiddels een bekend gegeven. Ook bij Body to Body is dit niet anders. Voor dit programma werken ze samen met het jonge hiphopdanscollectief Create4, dat wordt begeleid door dansproductiehuis LloydsCompany. Nu is het DoelenEnsemble muzikaal gezien niet plotseling een hiphop-act geworden, maar de muziek voor dit programma is wel stuwend, met sterke ritmische accenten en veel contrast. Van sferische soundscapes en tot een hectisch impressionistisch verslag van een racewedstrijd, in dit programma gaan de musici van het ensemble en de vier dansers van Create4 op zeer uiteenlopende manieren de dialoog met elkaar aan.
De compositie Slow van de Britse componist Graham Fitkin opent met statige akkoorden van dezelfde lengte. Pas na enkele minuten wordt dit klankveld opengebroken door snelle ritmische motieven die over de akkoorden heen klinken. Een derde bouwsteen van de compositie is een dalende melodische lijn. Deze drie motieven – een harmonische, een ritmische en een melodische – vormen in het begin nog verschillende entiteiten binnen de compositie, maar langzaam groeien deze aspecten naar elkaar toe – om vervolgens hun eigen wegen te vervolgen. Dit spel met contrast, samenkomst en vertrek geeft ook een muzikale taal waarop de dansers kunnen reageren: dan weer met vloeibare bewegingen, dan weer met explosieve uitbarstingen.
De Oekraïense componist Maxim Shalygin wil met zijn muziek de aandacht vestigen op dat wat niet in woorden te vatten is. In zijn werk verkent hij uitersten: van hard en overweldigend tot traag en sluipend. Bridge, een compositie in opdracht van het Storioni Festival, behoort tot die laatste categorie. Het is een verstilde compositie met een meditatief karakter, waarin de tijd zich maar heel langzaam lijkt te voltrekken en soms zelfs stil lijkt te staan. Toch zijn er momenten waarop de rust wordt doorbroken door spookachtige geluiden, alsof een andere dimensie zich kort aan deze wereld opdringt. Het voelt als een stilte voor de storm, een ingehouden spanning die je ook in het bewegend lichaam verbeeld ziet.
Die storm breekt dan ook daadwerkelijk uit, zij het op onverwachte manier. De Griekse componist Georges Aperghis maakt muziek met een grote theatrale kracht, waarin de menselijke stem vaak een belangrijke en verrassende rol speelt. Zijn Le Corps à Corps voor percussionist en zijn zarb (bekertrommel), waarin deze voorstelling zijn naam ontleend, is een even virtuoze als wonderbaarlijke muzikale beschrijving van een motorrace. Je hoort de verwondingen van de coureur, het opvliegende stof en het juichende publiek. De meeste klanken die de percussionist uitstoot zijn geen woorden, maar klanken: gegrom, kreten, gehijg. Alleen in het middendeel wordt enigszins beschreven wat we horen. Misschien is dit ook juist wat Aperghis beoogt: geen rechtlijnig verhaal van a tot z, maar een aaneenschakeling van prikkels en sensaties, het door elkaar geschud worden van de coureur, een klankorgie waarin al deze elementen samensmelten. In combinatie met dans wordt deze unieke compositie ook daadwerkelijk een fysieke ervaring.
Steve Reich geldt als een van de grondleggers van de minimal music, muziek die gekenmerkt wordt door repetitieve patronen en geleidelijke verandering. Zijn Music for Two or More Pianos uit 1964 is een van de vroege voorbeelden hiervan. Het is ook een compositie die een heel grote mate van vrijheid geeft aan de musici, waardoor verschillende opvoeringen als volstrekt andere stukken klinken. Reich geeft in de bladmuziek alleen maar negen opeenvolgende akkoorden en laat het aan de musici wanneer zij van het ene naar het andere akkoord willen bewegen. Ook bepalen de musici hóe de akkoorden gespeeld worden: niet alleen de snelheid, maar ook het ritme waarin de noten gespeeld worden en of de akkoorden als losse noten of als een gelijkklinkend akkoord moeten klinken. De enige regel is dat wanneer de ene musicus naar het volgende akkoord gaat, de ander ook moet volgen.
Dit maakt het uitvoeren van het stuk natuurlijk heel spannend voor de uitvoerende musici, maar ook de dansers weten van tevoren niet precies hoe de muziek zal klinken. Zij moeten extreem snel reageren op wat er in de muziek gebeurt.
over de musici
DoelenEnsemble
Het DoelenEnsemble is opgericht in 1990 en profileert zich bewust als voortrekker van een bruisende Rotterdamse muziekscene en als hét muziekliteratuur-ensemble van Zuid-Nederland voor hedendaagse muziek. Het ensemble, onder artistieke leiding van Maarten van Veen, heeft samengewerkt met toonaangevende hedendaagse componisten als John Adams, Steve Reich en Tan Dun. Het ensemble is uitgegroeid tot specialist in het produceren van nieuwe concertvormen en cross-over-events. Door muziek te verbinden met dans, licht, beeldende kunst, film of combinaties van deze disciplines ontstaat een nieuw genre dat aanspreekt bij het avontuurlijke publiek in Rotterdam.
Create4
Create4 is het danscollectief van Ibrah Silas Jackson (choreograaf, danser en regisseur), Juan Jose Markes, Angel Felix en Sirak Solomoon Areqguy. Eerder dit jaar brachten zij de voorstelling Until the Quiet Comes, over de ervaringen van een jongeman van kleur. Met deze voorstelling traden zij op tijdens de Breakin’ Convention Netherlands Tour en werden zij genomineerd voor Attitudes, het Europese co-creatieproject voor hiphopdans. Create4 wordt begeleid door Lloydscompany, de stichting die jonge makers de kans geeft om nieuwe producties te maken die zijn geworteld in de hiphopdans. Lloydscompany is in 2019 opgericht door danser en choreograaf Lloyd Marengo.
