Henri Laurens | La grande musicienne
Kunstenaar: Henri Laurens (1885-1954)
Kunstwerk: La grande musicienne (1937/1963)
Collectie: Stadscollectie Rotterdam
Verwerving: Gemeentelijke Commissie Stadsverfraaiing
Het nieuwe muziekgebouw de Doelen, zo vonden de architecten, verdiende een kunstwerk van internationale ambitie. Helaas was het beschikbare budget in het kader van de percentageregeling onvoldoende. Uitkomst bood de gemeentelijke Commissie Stadsverfraaiing. Lang hoefde de commissie niet na te denken. Als de meest ideale sculptuur voor het Concertgebouw opteerde het gezelschap voor een werk van de beroemde beeldhouwer Jacques Lipschitz. Deze in Litouwen geboren Joodse kunstenaar had furore in Parijs gemaakt, maar was tijdens de Tweede Wereldoorlog naar de Verenigde Staten gevlucht, waar hij in 1958 de Amerikaanse nationaliteit verwierf. In 1958 toonde het Kröller-Müller Museum meer dan honderd sculpturen van de kunstenaar, waaronder het befaamde beeld Le Chant des Voyelles (1932), dat te koop bleek. Deze bronzen sculptuur was gemaakt in een editie van zeven stuks en had met een geabstraheerde harpiste ‘muziek’ als thema.
Helaas ging het beeld aan Rotterdam voorbij. De aankoop van kunstwerken stond nog in de kinderschoenen. Voordat de gemeentelijke Commissie Financiën het beschikbare bedrag had geregeld (fl. 175.000) was er een eindeloos getouwtrek met de gemeenteraad en ambtenaren. Rotterdam bleek te laat. Het beeld was al verkocht. Als alternatief viel de keuze op een sculptuur van beeldhouwer Henri Laurens: La grande musicienne (1937). Ook Henri Laurens was een befaamd beeldhouwer. Hij werd eerst geïnspireerd door Rodin en later door het kubisme van Picasso. Aan de vooravond van de bouw van de Doelen prijkten zijn werken wereldwijd op tentoonstellingen en biënnales. In Parijs werd een exemplaar van La grande musicienne te koop was. Het beeld werd voor iets minder dan 200.000 gulden aangeboden. La grande musicienne was vervaardigd in een editie van vijf stuks en als Rotterdam snel handelde kon nog een exemplaar worden aangekocht. Het College van Burgemeester en Wethouders nam de beslissing het beeld aan te kopen. Daartoe moest wel nog eens 25.000 gulden extra worden bijgelegd.
Op 21 juni 1963 bezocht de secretaris van de Commissie Stadsverfraaiing, Ben Weehuizen Parijs, alwaar hij vaststelde dat het hier om ‘een mooi exemplaar ging, waarvan het gietsel goed is uitgevallen en het beeld een bijzonder aantrekkelijk patina heeft gekregen’. Vier maanden later arriveerde La grande musicienne bij Museum Boijmans Van Beuningen, waar het voorlopig op het terras werd geplaatst, in afwachting van een vertrek naar de Doelen. Aan de aankoop van het bronzen beeld had de wethouder wel een eis verbonden: het beeld moest zichtbaar zijn vanaf de openbare weg en een relatie leggen met de stedelijke omgeving – het liefst met het Schouwburgplein bij de Doelen. Al spoedig constateerde men echter dat de sculptuur op de grote vlakte van het plein ‘in het niet zou zinken en dat het beeld geen beoogde relatie met het Concertgebouw tot stand zou brengen’. Als tijdelijke oplossing werd het Binnenhof van de Doelen als locatie voor het beeld aangewezen. Vanuit ‘de riante foyer bij de Kleine Zaal’ zou La grande musicienne dan goed zichtbaar zijn. Dit bleek een eufemisme. Na luttele jaren was het beeld van de beroemde Parijse beeldhouwer gedoemd tot een kwijnend bestaan in ‘de tot dienstruimte vervallen binnenhof’, zo stelde de Commissie vast. ‘Zo werd een aankoop die applaus verdiende tot een aanfluiting’.
Nadat het beeld een aantal keren werd verplaatst, kreeg het in 2001 een voorlopige eindbestemming op het beeldenterras aan de Westersingel. Hier prijkt La grande musicienne weliswaar in volle glorie, al is er nog steeds geen sprake van een relatie met de Doelen.
